104-110, !epidemiologiasciaga

104, Gruźlica – epidemiologia i profilaktyka w Polsce.

Źrodla zakażenia: człowiek chory  gruźlicę otwartą(prątkującą pluc), krowa chora na gruźlicę wymion.Szacuje się że jeden nie leczony prątkujący może w ciągu roku zarazić 20 osób – podwyższone ryzyko zarażenia się gruźlicą u osób przebywających ponad 8h na dobę z chorym lub w jego pomieszczeniu – epizodyczne kontakty z os. Chorą bez znaczenia epidemiologicznego (np. w autobusie).Drogi zakażenia: kropelkowa i pyłowa, rzadziej pokarmowa,  rzadziej przez skóre, incydentalnie przez ukł. mocz.-płciowy lub przez łożysko.czynniki sprzyjające się rozprzestrzenianiu: niedożywienie, bezdomność, bezrobocie, ograniczona dostępność służy zdrowia, narkomania, alkoholizm, HIV ->choroba społeczna (związana z warunkami bytowania).

W Polsce 8mln ludzi i aż 80% powyżej 40 roku życia zakażonych gruźlicą. Zapadalność 21,2/100tys.osob.od II wojny liczba zachorowań zmniejsza się. Najniższa zapadalność  wielkopolskie, lubuskie, małopolskie, najwieksza-  lubelskie, świętokrzyskie, łódzkie.

Zapadalność najwieksza pow.65 rok życia, wysoki odsetek chorych w wieku produkcyjnym, M:K 2:1,

91 % to gruźlica płucna, zapadalność troche wyższa na wsi niż w mieście.

Zwalczanie gruźlicy:- Polsce leczenie obowiązkowe, obowiązkowa rejestracja wszystkich przypadków, izolacja i bezwłoczne leczenie, zapewnienie leczenie nieubezpieczonym i biednym, badanie wśród osób o zwiększonym ryzyku zachorowania.

Metody zapobiegania:identyfikacja i leczenie wszystkich chorych, odnajdowanie i ocena stanu osob które mialy kontakt z chorymi, badania wśród grup wysokiego ryzyka, przestrzeganie higieny pomieszczeń, najważniejszą metodą zapobiegania jest szczepionka BGC (nie daje całkowitej pewności-skuteczność u dorosłych w przedziale od 0% do 80%)szczepienie-1 dawka podskórnie po urodzenie, obowiązkowe bezpłatne. U każdego dziecka które mialo kontak z prątkami należy wykonać probę tuberkulinową- ujemna próba mówi o braku odporności na prątki.

Jeszcze nie obowiązują:

105.nikotynizm i jego następstwa dla jednostki i populacji

Zjawiskio nikotynizmu polega na przewlekłym stosowaniu tytoniu, zawierającego silną truciznę-nikotynę.

Papierosy pali ponad miliard ludzi na świecie. palenie zabija co roku 4 miliony ludzi. Wg WHO w najbliższych 20 latach 60% osób w wieku 35-69 zapadnie na choroby nikotynozależne.Skutki za strony ukł.oddechowego: przewlekle zapalenie oskrzeli, POCHP, rozedma płuc, rak płuc (20 razy częściej u palaczy), rak krtani.Palenie zwiększa ryzyko wystapienia chorób ze str układu sercowo-naczyniowego, (nadciśnienie, zawał), ukl.pokarm.(choroba wrzodowa żoładka, rak żołądka, rak wargi, języka, gardła, trzustki), OUN(- przewlekle zatrucie OUN, osłabienie węchu i smaku, utrata słuchu,katarakta)ukl.plciowego(rak macicy, ryzyko poronień, degradacja plemikow, niepłodność, rak prącia, pęcherza mocz.)kości i skóry(osteoporoza, próchnica, rak skory, utrata włosow) . Dym tytoniowy zawiera tak toksyczne związki jak arsen, kadm, fenol, anilina, siarkowodór, cyjanowodór. Palenie papierosów przez ciężarne kobiety wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia poronienia samoistnego, porodu przedwczesnego, a także z możliwością wystąpienia wad rozwojowych u dziecka, zespołu naglej śmierci niemowląt.Palenie bierne bardzo szkodliwe dla dzieci. Polska plasuje się wysoko w statystyce konsumpcji wyrobów tytoniowych, bowiem Polacy rocznie wypalają ok. 90 mld papierosów i wydają na papierosy ok. 4 mld dolarów. Ok. 44% mężczyzn i 24% kobiet w Polsce to palacze tytoniu. 9-10 mln Polaków pali regularnie 15-20 papierosów dziennie. Ok. 5 mln Polaków pali dłużej niż 20 lat.

106.Alkoholizm i jego następstwa dla jednostki i populacji

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości zainteresowanej osoby.polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci.Odsetek pijących ryzykownie (ponad 10 L czystego spirytusu rocznie) wzrosł w ostatnich latach o prawie jedną trzecią. Liczba uzależnionych nie zmienia się w przeciągu lat i wynosi 800tys. Rośnie liczba uzależnionych kobiet kiedyś 3% teraz 8-10%, u Kobiet uzależnienie  w wcześniejszym wieku niż u mężczyzn. Następstwa zdrowotne:Marskość wątroby (80% zgonow z jej powodu ma podłoze alkoholowe), urazy, wypadki- co trzeci wypadek spowodowany przez nietrzeźwych, wzrost chorób ukladu krążenia, zapalenie trzustki, wrzody żołądka, zapalenie żołądka żylaki przełyku. 30 000 zgonów rocznie ma podłoze alkoholowe, leczenie ambulatoryjnie 100tys/rok, szpitalne 20tys/rok. 30% wszystkich interwencji pogotowia rocznie . Alkoholizm jest przyczyna rozbicia wielu rodzin, powoduje straty w gospodarce przez  obniżenie jakości i wydajności pracy.

107.Narkomania i jej następstwa dla jednostki i populacji

W Polsce Liczbe narkomanów szacuje się na 20-40tys., używanie narkotykow najbardziej rozpowszechnione w grupie do 25lat, ale widoczne tez w starszych grupach wiekowych. Najczęstszym uzależnieniem jest uzaeznienie od opiatów,. Konsekwencje narkomanii:następstwa zdrowotne:zależą od indywidualnych cech osoby zażywającej, rodzaju narkotyku, sposobu jego stosowania, stanu odżywienia. Następstwa ogólnospołeczne:obniżenie wartości moralnej jednostki, zanik ambicji, zasad i norm społecznych,  jednostka staje się egocentryczna, wyksztalca się u niej nowy mechanizm obronny,  którym jest oklamywanie, cala aktywność skupiona na zdobyciu środka narkotycznego, nastepuje odsuniecie od społeczeństwa, w miare uzależnienia zaburzeniu ulega jej otocznenie, zwłaszcza najbliższe.Następstwa kryminogenne:są związane z ogromną potrzeba zdobycia środków narkotycznych, w fazie głodu narkoman jest z stanie zrobić wszystko-nielegalna produkcja, kradzieże, rozboje, przemyt i nielegalny handel

108. omów głowne patologie społeczne w Polsce i ich następstwa dla zdrowia populacji

-nikotynizm (pyt.105)

-alkoholizm i pijaństwo (pyt.106)

-narkomania-(pyt. 107)

-przemoc- przemoc fizyczna to nieprzypadkowe zranienia,przymus fizyczny, ograniczenie  swobody(również zaniedbywanie),przemoc psychiczna- m.in. zastraszenie, nadużycia emocjonalne i brak uczuć, przemoc seksualna-kazirodztwo i gwałt

-samobojstwa  na 100 tys. Ludziok 15 popelnia samobójstwo, kobiety częściej próbują je popełnić, mężczyźni częściej go dokonują, najwięcej samobójstw w wieku 16-21 lat, drugi najniebezpieczniejszy okres 45-55lat- w obu grupach przewaga mężczyzn

-pornografia

-prostytucja

Następstwa patologii zdrowotne ( utrata zdrowia lub życia), społeczne(wzrost patologii indywidualnej, przestępczości, wiecej absencji chorobowej i hospitalizacji, zwiekszona ilość osób niezdolnych do pracy, ekonomiczne(wzrost wydatków na leczenie, odwyki, na rodziny patologiczne, koszty związane z absencją chorobową i niepełnosprawnością)

109. Epidemiologia wypadków i zatruć  w populacji polskiej i 110.- jeszcze nie było